Mobbing: co to znaczy?
Mobbing to działanie lub zachowanie dotyczące pracownika i skierowane przeciwko niemu, polegające na uporczywym, długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika. Wywołuje u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powoduje lub ma na celu poniżenie i ośmieszenie pracownika. Ponadto działania polegające na izolowaniu go, czy nawet wyeliminowaniu z zespołu współpracowników.
Przejawy mobbingu
Najprościej jednak można powiedzieć, iż mobbing to długotrwałe i cykliczne znęcanie się psychiczne nad pracownikiem. Arsenał środków takiego znęcania może być bardzo różny: zaczyna się od ośmieszania, krytyki ubioru, życia osobistego, czy też krytyki wykonywanej pracy. Czasem kończy się na groźbach i próbach izolowania mobbingowanego pracownika.
Z punktu widzenia prawa istotne jest to, iż nękanie pracownika w miejscu pracy powinno być działaniem długotrwałym i powtarzającym się, z czym pracownik jako słabsza strona nie może sobie samodzielnie poradzić. Należy pamiętać, że jednorazowa krytyka nie jest mobbingiem. Zachowania pracodawcy bądź współpracowników nie muszą być działaniami bezpośrednio związanymi z wykonywaniem pracy: mogą także dotyczyć życia osobistego pracownika.
Kto dopuszcza się mobbingu?
W naszej praktyce najczęściej spotykamy się z sytuacjami, w których pracownicy są mobbingowani przez pracodawców. Przykładami są zachowania pracodawców, którzy uniemożliwiają pracownikom wypowiadanie się co do wspólnej realizacji projektów, odsuwanie od ich wykonania czy wyznaczanie zadań poniżej ich kompetencji. Ponadto izolowanie od grona współpracowników, kierowanie pracownika do prac zagrażających zdrowiu, czy też nadmierne obciążanie obowiązkami. Czasem zdarza się zlecanie bezsensowych prac czy też pomijanie przy awansie. Działanie te mają na celu zdyskredytowanie poszkodowanego w oczach współpracowników.
Także współpracownicy mogą podejmować się działań mobbingowych: na przykład poprzez wyśmiewanie ubioru, miejsca zamieszkania, pochodzenia pracownika, jego wagi czy wyglądu. Drobne, „zabawne” w ocenie mobbera (osoby mobbingującej) przytyki przekraczają granice i stanowią poniżenie bądź naruszenie godności danego pracownika.
Należy pamiętać o tym, że powyższe działania muszą się powtarzać wielokrotnie, systematycznie, przez dłuższy czas. Jednorazowe i incydentalne sytuacje nie mogą być uznane za mobbing. Przyjmuje się, że poszkodowany powinien być mobbingowany przez co najmniej 6 miesięcy, aby można było uznać, iż działania są długotrwałe. Jednakże do każdej ze spraw Sąd podchodzi indywidualnie i okres ten może zostać skrócony.
Jak udowodnić mobbing?
Przed dochodzeniem należnych roszczeń to Ty musisz udowodnić, że doszło do mobbingu. Najważniejsze jest aby posiadać dowody na to, że jesteś ofiarą mobbingu. Na etapie postępowania przed Sądem będzie to istotny dowód przeciwko współpracownikom czy pracodawcy.
Jeżeli jesteś ofiarą mobbingu, nagrywaj wszystkie przejawy niepożądanego zachowania (może to być dyktafon, ukryta kamera lub telefon). Zbieraj SMS-y, e-maile czy karteczki podrzucane na Twoje biurko. Jeżeli masz taką możliwość, zapisuj ze szczegółami wszystkie sytuacje wraz z datami, godzinami czy danymi osób, które były tego świadkiem. Przede wszystkim nie zostawaj z mobberem sam na sam: im więcej świadków niewłaściwego zachowania, tym lepiej.
Prawa pracownika
Jeżeli jesteś ofiarą mobbingu masz prawo dochodzić swoich praw na drodze postępowania sądowego. Przepisy Kodeksu Pracy stoją po Twojej stronie, bowiem to na pracodawcy ciąży obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Jeżeli niewłaściwych działań dopuszcza się pracodawca, masz prawo zrezygnować z pracy w trybie natychmiastowym. Ponadto możesz dochodzić odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu, straty moralne czy konieczność rozwiązania stosunku pracy.
Dochodzenie roszczeń związanych z mobbingiem jest niezwykle trudne, jednak prawidłowo i obszernie zebrany materiał dowodowy umożliwi uzyskanie korzystnego, sprawiedliwego wyroku zgodnego z oczekiwaniami.
Niekiedy granica między mobbingiem, a egzekwowaniem prawidłowego wykonywania pracy jest zbyć cienka, aby samodzielnie prawidłowo ocenić sytuację. W przypadku podejrzenia występowania mobbingu warto skonsultować się z prawnikiem, który podpowie w jaki sposób zebrać najkorzystniejszy materiał dowodowy przeciwko mobberowi i w jaki sposób najefektywniej dochodzić roszczeń przed Sądem.
Zapraszamy do kontaktu!